Het ruggenmerg is een zachte, met vloeistof gevulde zak, die zich in de wervelkolom bevindt en van de hersenbasis naar het midden van de rug loopt. Het bevat zenuwen, bloedvaten en cerebrospinale vloeistof. Deze zenuwen zenden signalen van de hersenen naar de rest van het lichaam en vice versa.

Een beschadiging aan deze kwetsbare structuur is levensbedreigend en moet als een medisch spoedgeval worden behandeld. De meest voorkomende oorzaak van zo'n beschadiging is traumatisch letsel. Andere niet-traumatische oorzaken zijn epidurale bloeduitstortingen, (bloedstolsels), spinale tumoren/uitzaaiingen en epidurale abcessen.

Oorzaken

De functionele veranderingen na letsel van de wervelkolom kunnen complex zijn. Schade op het niveau van de wervelkolom resulteert in ofwel een breuk van het wervellichaam en de facetgewrichten, dan wel een verplaatsing van de tussenwervelschijven en de omliggende ligamenten. De resulterende instabiliteit van de wervelkolom kan druk uitoefenen op het ruggenmerg waardoor zenuwen en bloedvaten scheuren. De verminderde bloedtoevoer en de zenuwbeschadiging zouden een progressieve ontstekingsreactie kunnen veroorzaken, die zich vele niveaus boven en onder de plaats van beschadiging zou kunnen verspreiden. 20% van alle traumatische letsels komt voor in het nekgebied van de wervelkolom. Recente studies tonen aan dat in Europa ongeveer 15 op de miljoen mensen worden getroffen door traumatische compressie van het ruggenmerg. Jonge mannen vormen de meerderheid. Verkeers- en sportongevallen zijn de belangrijkste oorzaken van trauma.

Een uitzaaiing/tumor van de wervelkolom kan het ruggenmerg ook comprimeren. 60% van de uitzaaiingen in de wervelkolom komen voor in de bovenste (thoracale) wervelkolom. Borst-, prostaat- en longuitzaaiingen komen vaker voor.

Een bacteriële infectie rondom het ruggenmerg kan wekenlang onopgemerkt blijven. De resulterende symptomen van ruggenmergcompressie kunnen plotseling ontstaan. Risicofactoren voor abcesvorming zijn diabetes, nierfalen, onderdrukking van het immuunsysteem, intraveneus drugsgebruik en alcoholmisbruik. Eerdere chirurgische ingrepen vormen ook een risicofactor.

Epidurale bloeduitstortingen kunnen ontstaan na traumatisch letsel of spontaan optreden bij patiënten die stollingsproblemen hebben of langdurig op een antistollingsbehandeling staan.